2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun “Kanun Yollarına Başvurma” başlığı altında icra mahkemesinin hangi kararlarına karşı istinaf yoluna başvurulabileceği ve başvurulamayacağı, istinaf sınırı ve süresi, istinaf yoluna başvurunun cebri icra satışına ve diğer icra işlemlerine etkisi, Bölge Adliye Mahkemesi’nin hangi kararlarına karşı temyiz yoluna başvurulabileceği ve başvurulamayacağı, temyiz sınırı ve süresi düzenlenmiştir.
İcra mahkemesinin istinaf yoluna başvurulamayacak kararları:
Kanunda tek tek sayılmış olup verildiği anda kesin nitelikteki bu kararlara karşı istinaf yolu kapalıdır. Bunlar arasında:
– İcra mahkemesince İİK m. 85’in uygulanma biçimine ilişkin şikâyet (haczin uygulanışı, ölçülülük ilkesi, menfaat dengesi),
– İcra dairesi tarafından hesaplanan vekâlet ücreti,
– İİK m. 103’ün uygulanması ve davetiyenin içeriği,
– Yediemin ücreti, değiştirilmesi,
– Kıymet takdirine ilişkin şikâyet,
– Teminat yatırılması, satış ilanı iptali, süresinde satış istenmemesi nedeniyle satışın düşürülmesi gibi satışa ilişkin şikâyetler,
– İİK m. 263’ün uygulanmasına ilişkin şikâyet,
– İflas idaresinin oluşturulmasına ve işlemlerine ilişkin kararlar,
– İflas idare memuru ücret ve masraflarına ilişkin şikâyet,
– İİK m. 36’ya göre icranın geri bırakılmasına dair kararlar.
Yukarıda sayılanlar dışındaki icra mahkemesi kararlarına karşı, ait olduğu alacak, hak veya malın değer ya da miktarının **95.000 TL’yi geçmesi** şartıyla istinaf yoluna başvurulabilir (İİK m. 363/1, 2025 yılı itibarıyla). Bu parasal sınır her yıl yeniden değerleme oranına göre güncellenmektedir. (Not: Anayasa Mahkemesi’nin 2023 tarihli kararıyla, parasal sınırda “hükmün verildiği tarih” kriteri iptal edilmiştir. Artık davanın açıldığı tarihte yürürlükte olan sınır esas alınmaktadır.)
İstinaf yoluna başvuru süresi, icra mahkemesi kararlarının tefhim veya tebliğinden itibaren 10 gündür (m. 363/1). Kesin kararlara karşı kötü niyetle istinaf başvurusu yapılırsa, HMK m. 329/2 uyarınca disiplin para cezası uygulanır (İİK m. 363/2-3).
İstinafın satış işlemlerine etkisi:
İstinaf yoluna başvuru yalnızca satış işlemini durdurur; satış hazırlık işlemlerini durdurmaz. Bu nedenle haciz, muhafaza altına alma, kıymet takdiri, İİK m. 103 davetiyesi gibi işlemler istinaf sürecinde de devam edebilir. Ancak, haczedilmezlik şikâyeti kararlarına karşı istinaf yoluna başvuru, istisnai olarak satışın durmasına yol açabilir.
Genel mahkeme kararlarının istinafı ise İİK m. 36 gereği, ancak teminat yatırılarak Bölge Adliye Mahkemesi’nden icranın geri bırakılması kararı alınması halinde satışı durdurur.
Sonuç olarak, icra mahkemesi kararlarına karşı istinaf başvurusu, yalnızca satış işlemlerini durdurur. Satışa hazırlık işlemlerine engel teşkil etmez. Bu düzenleme ile telafisi güç zararların önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
